سنجد

سنجد و خواص آن
Elaeagnus angustifolia
سنجد
سِنجـِد گياهي درختي است از خانواده ي سنجديان که در آب و هواي معتدل مي رويد. برگ هاي باريک و مخملي شکل و ميوه هايي قهوه اي رنگ و خوراکي دارد که از هسته ي آن در تهيه ي برخي داروها استفاده مي شود.
به فارسي به طور کلي سنجد ناميده مي شود ولي در مناطق گوناگون ايران داراي نام هاي محلي است، در کردستان آن را " سرين چک "، در آذربايجان " ايده- ايکده " در اطراف تهران " پستانک " و در اصفهان " غبيده بادام " گفته مي شود.
در کتب سنتي با نام هاي " چوب دانه، نُقد، بُل " نام برده شده است.
سنجد براي درمان بسياري از بيماري ها از جمله، بيماري هاي دندان، اسهال، زخم معده و نيز جلوگيري از خون ريزي استفاده مي شود.
سنجد، يکي از چيدني هاي سفره ي هفت سين است که اگر با خواص فراوان آن آشنا شويد حتما آن را در برنامه غذايي هر روز تان جاي مي دهيد.
سنجد ميوهاي درختي است که به علت قابليت سازگاري بالايي که با محيط دارد، مي توان در بسياري از مناطق جهان، آن را به عمل آورد.
ميوه ي سنجد دو نوع کوچک و بزرگ دارد که بزرگ آن داراي پوستي نازک و مغزي آردي تر است و به نام سنجد آردي معروف است. طعم اين ميوه مقداري گس است و داراي طبيعت سرد و خشک مي باشد و از لحاظ غذايي کم کالري است.
سنجد، داراي خواص دارويي و صنعتي مختلفي است که به برخي از آن ها اشاره مي کنيم:
* بهترين اثر سنجد، رفع کمبود ويتامين C بدن است و خوردن آن، از ورود عفونت به بدن پيشگيري مي کند.
* سنجد داراي خاصيت آنتي اکسيداني قوي مي باشد.
* خاصيت ضد التهابي دارد.
* ضد اسهال و قابض است. جوشانده برگ سنجد، بهترين دارو براي اسهال کودکان است.
* پودر هسته ي سنجد در درمان التهاب هاي حاد و مزمن کاربرد دارد و آرتروز را درمان مي کند.
* ضد تب و درد است.
* بادشکن و مقوي قلب است و سردرد را تسکين مي دهد.
* از ريشه آن در صنعت عطرسازي استفاده مي شود.
* از گل آن براي التيام زخم استفاده مي شود.
* کم کالري و مقوي معده است.
* سنجد پخته شده در روغن زيتون، درد مفاصل و خارش پوست را درمان مي کند و براي رشد مو مفيد است.
سودمندي سنجد براي درمان آرتروز
پژوهشگران به سودمندي استفاده از عصاره ي سنجد براي درمان آرتروز پي بردند. چند تن از پژوهشگران دانشگاه هاي علوم پزشكي بقيه الله ، شهيد بهشتي و تهران، تأثير قرص عصاره سنجد و استامينوفن را در كاهش درد 120 بيمار مبتلا به آرتروز زانو با درد متوسط تا شديد بررسي كردند.
بيماران به مدت 7 هفته با قرص هاي عصاره سنجد و استامينوفن تحت درمان قرار گرفتند. بر پايه اين بررسي كه مشروح آن در مجله پزشكي كوثر منتشر شد، براي كاهش درد ناشي از آرتروز، استفاده از عصاره ي گياهي سنجد موثرتر از استامينوفن است.
سنجد در احاديث
گوشتش گوشت مي آورد، استخوانش استخوان مي روياند و پوستش پوست آور است. کليه ها را گرم و معده را دباغي مي کند و ايمن از بواسير و ادرار قطره قطره است. ساق ها را نيرو مي بخشد، جذام را ريشه کن مي کند و براي تب سودمند است.
گردآوري: مريم مراديان نيري – کارشناس تغذيه تبيان
منابع:
درمانی.زیره.زعفران.زرشک.الو.گوجه.سیر.پیاز.سبزی.کلم.کدو.غلات.لوبیا.شلغم.عناب.رازیانه.قارچ.لیمو.گردو.کاهو.خاکشیر.نعنا
میوه سنجد در درمان بیماریهای دهان و دندان، زخم معده و آرتروز نقش دارد
میوه سنجد از زمانهای گذشته در سبد غذایی ایرانیان جا داشته و در اعیاد سنتی به آن توجهی خاص مبذول شده است . امروزه از درخت سنجد و میوه آن در صنایع غذایی، بهداشتی، دارویی، عطرسازی و صنایع چوب استفاده می شود. نام علمی سنجد «Elaeagnusan gastifolial» است و رویشگاه این درخت بدلیل سازگاری آن با محیطهای مختلف در اغلب نقاط کره زمین از جمله آمریکای شمالی، اروپای شرقی و غربی، آسیای مرکزی و شمالی و … است.
به طور کلی ۳ نوع درخت سنجد در دنیا وجود دارد که ۲ نوع هلاگنوس و هیپوفار در ایران موجودست. درخت سنجد هلاگنوس به دلیل درشتی میوه، قامت بلند، نداشتن خار و برگهای پهن به درخت سنجد هیپورفیا برتری دارد.
خواص درخت سنجد در تمام اندامهای آن منتشر شده است و ریشه، چوب، پوست و میوه آن دارای خواص دارویی و صنعتی متفاوتی است از پوست درخت سنجد یک ماده شیمیایی دارویی مهم به نام تتراهیدروآرمور - متیل - N استخراج میشود.
از برگ درخت سنجد آلکانویید استخراج میشود که در صنایع داروسازی کاربرد دارد. اسانس گل سنجد در صنایع داروسازی و آرایشی و عطرسازی بکار میرود.
درخت سنجد دارای ۳ قسمت برون بر (پوست قهوهای رنگ)، میانبر (آردی شکل) و درون بر (هسته چوبی و سفت آن) است که قسمت میانبر و درون بر آن دارای ارزش غذایی فراوان است. در قسمت میانبر ۲ نوع قند گلوکز و فروکتوز، ۷ نوع چربی اشباع شده و اشباع نشده وجود دارد. در قسمت درون بر سنجد ۱۷ نوع آمینواسید و مقداری پروتئین وجود دارد که هر یک از این آمینواسیدها خواص دارویی بسیار مفیدی دارند بطوری که میتوان گفت میوه سنجد یک میوه دارویی صفراست. این میوه در طب سنتی به عنوان تانن قابض است بنابراین در معالجه بیماریهای دندان، لثه و اسهال و در درمان زخم معده موثر است و میتواند از خونریزی جلوگیری کند. اگر آرد و هسته میوه سنجد با هم آسیاب شود مصرف خوراکی آن بیماری آرتروز را درمان میکند.
سنجد استخوان را محکم و دستگاه گوارش را تقویت میکند همچنین سرشار از فیبر است و گرسنگی را کاهش میدهد و خاصیت سیرکنندگی بالایی دارد.
سنجد یکی از بهترین منابع غذایی گیاهی محسوب میشود.
سنجد ) منبع غنی از کلسیم است و برای افرادی که دچار پوکی استخوان هستند، بسیار مفید است و استخوانهای افراد را محکم میکند.
سنجد برای سلامتی دستگاه گوارش افراد بسیار مناسب است و افرادی که رژیمهای لاغری دارند، میتوانند سنجد را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
سنجد سرشار از فیبر است و گرسنگی را کاهش میدهد زیرا خاصیت سیر کنندگی بالایی دارد و در افرادی که مشکلات دستگاه گوارشی دارند، مفید است.
بهتر است سنجد را به عنوان میان وعده استفاده کرد، سنجد دارای ترکیباتی مانند فیتکمیکالها است که آنتیاکسیدان خوبی است.
میوه سنجد در درمان بیماریهای دهان و دندان، زخم معده و آرتروز نقش دارد
میوه سنجد از زمانهای گذشته در سبد غذایی ایرانیان جا داشته و در اعیاد سنتی به آن توجهی خاص مبذول شده است . امروزه از درخت سنجد و میوه آن در صنایع غذایی، بهداشتی، دارویی، عطرسازی و صنایع چوب استفاده می شود. نام علمی سنجد «Elaeagnusan gastifolial» است و رویشگاه این درخت بدلیل سازگاری آن با محیطهای مختلف در اغلب نقاط کره زمین از جمله آمریکای شمالی، اروپای شرقی و غربی، آسیای مرکزی و شمالی و ... است.
به طور کلی 3 نوع درخت سنجد در دنیا وجود دارد که 2 نوع هلاگنوس و هیپوفار در ایران موجودست. درخت سنجد هلاگنوس به دلیل درشتی میوه، قامت بلند، نداشتن خار و برگهای پهن به درخت سنجد هیپورفیا برتری دارد.
خواص درخت سنجد در تمام اندامهای آن منتشر شده است و ریشه، چوب، پوست و میوه آن دارای خواص دارویی و صنعتی متفاوتی است از پوست درخت سنجد یک ماده شیمیایی دارویی مهم به نام تتراهیدروآرمور – متیل – N استخراج میشود.
از برگ درخت سنجد آلکانویید استخراج میشود که در صنایع داروسازی کاربرد دارد. اسانس گل سنجد در صنایع داروسازی و آرایشی و عطرسازی بکار میرود.
درخت سنجد دارای 3 قسمت برون بر (پوست قهوهای رنگ)، میانبر (آردی شکل) و درون بر (هسته چوبی و سفت آن) است که قسمت میانبر و درون بر آن دارای ارزش غذایی فراوان است. در قسمت میانبر 2 نوع قند گلوکز و فروکتوز، 7 نوع چربی اشباع شده و اشباع نشده وجود دارد. در قسمت درون بر سنجد 17 نوع آمینواسید و مقداری پروتئین وجود دارد که هر یک از این آمینواسیدها خواص دارویی بسیار مفیدی دارند بطوری که میتوان گفت میوه سنجد یک میوه دارویی صفراست. این میوه در طب سنتی به عنوان تانن قابض است بنابراین در معالجه بیماریهای دندان، لثه و اسهال و در درمان زخم معده موثر است و میتواند از خونریزی جلوگیری کند. اگر آرد و هسته میوه سنجد با هم آسیاب شود مصرف خوراکی آن بیماری آرتروز را درمان میکند.
i





